از زمان ظهور و فراگیر شدن چت‌بات‌هایی مانند ChatGPT، یکی از دغدغه‌های اصلی کاربران این بوده که داده‌های شخصی‌شان چگونه توسط این سیستم‌ها جمع‌آوری، ذخیره و استفاده می‌شود. آیا این اطلاعات برای آموزش نسخه‌های آینده استفاده می‌شوند؟ آیا می‌توان از این روند انصراف داد؟ و آیا سیاست‌های حفظ حریم خصوصی این پلتفرم‌ها به‌قدر کافی شفاف هستند؟
به‌تازگی گزارشی توسط وب‌سایت Yahoo Tech منتشر شده که در آن مطالعه‌ای از سوی شرکت Incogni به بررسی دقیق وضعیت حریم خصوصی در ۹ پلتفرم هوش مصنوعی محبوب پرداخته است. نتایج این بررسی می‌تواند راهنمای خوبی برای کاربران نگران امنیت داده‌هایشان باشد.
مهم‌ترین معیارهای بررسی
این مطالعه چند شاخص کلیدی را برای سنجش عملکرد پلتفرم‌ها در زمینه حریم خصوصی در نظر گرفته:
- آیا داده‌های کاربران برای آموزش مدل استفاده می‌شوند؟
- امکان انصراف از این فرایند وجود دارد یا نه؟
- سطح شفافیت در سیاست‌های حریم خصوصی
- میزان اشتراک‌گذاری داده‌ها با اشخاص ثالث
- نوع داده‌هایی که هر پلتفرم جمع‌آوری می‌کند
- میزان قابل‌فهم بودن اسناد حقوقی و سیاست‌ها برای کاربران عادی
رتبه‌بندی پلتفرم‌ها از امن‌ترین تا تهاجمی‌ترین
بر اساس این ارزیابی، پلتفرم‌ها به این ترتیب رتبه‌بندی شده‌اند:
امن‌ترین‌ها:
Le Chat (ساخت شرکت فرانسوی Mistral)
ChatGPT (OpenAI)
Grok (xAI)
این پلتفرم‌ها بیشترین شفافیت را در نحوه استفاده از داده‌ها دارند و اجازه می‌دهند کاربران از استفاده از اطلاعاتشان برای آموزش مدل انصراف دهند.
متوسط‌ها:
Claude
Pi AI
در این پلتفرم‌ها شفافیت قابل قبولی وجود دارد اما در برخی بخش‌ها هنوز ابهام‌هایی دیده می‌شود.
تهاجمی‌ترین‌ها:
DeepSeek
Copilot (Microsoft)
Gemini (Google)
Meta AI (بدترین عملکرد از نظر حریم خصوصی)
پلتفرم‌هایی مثل Meta AI و Gemini نه تنها داده‌های زیادی جمع‌آوری می‌کنند (از جمله موقعیت مکانی، شماره تلفن و آدرس ایمیل)، بلکه به کاربران اجازه نمی‌دهند از فرایند استفاده از داده‌ها برای آموزش انصراف دهند.
درباره اشتراک‌گذاری داده با اشخاص ثالث
یکی از نکات نگران‌کننده در این مطالعه، میزان گسترده‌ی اشتراک‌گذاری داده‌ها توسط برخی پلتفرم‌ها با اشخاص ثالث است. این اشخاص می‌توانند شامل ارائه‌دهندگان خدمات، شرکت‌های تبلیغاتی، نهادهای قانونی و سایر شرکای تجاری باشند.
پلتفرم‌هایی مانند Meta AI و Copilot در این زمینه نیز عملکرد ضعیفی داشته‌اند.
آیا سیاست‌های حریم خصوصی قابل درکند؟
مطالعه نشان داد که پلتفرم‌هایی مانند ChatGPT و Claude اسناد ساده‌تری دارند که برای کاربران عادی قابل فهم‌تر است. اما در مقابل، سیاست‌های شرکت‌هایی مانند Google، Microsoft و Meta معمولاً پیچیده‌ترند و گاهی شامل همه محصولات آن شرکت می‌شوند، نه فقط ابزار هوش مصنوعی.
جمع‌بندی
اگر از هوش مصنوعی استفاده می‌کنید، حتماً به این نکات توجه داشته باشید:
بررسی کنید آیا پلتفرم اجازه‌ی انصراف از استفاده از داده‌ها را می‌دهد.
سیاست‌های حفظ حریم خصوصی را (حداقل در سطح کلی) مطالعه کنید.
بدانید چه داده‌هایی از شما جمع‌آوری می‌شود و با چه کسانی به اشتراک گذاشته می‌شود.
در صورت امکان، تنظیمات حریم خصوصی خود را شخصی‌سازی کنید.
هوش مصنوعی قدرتمند است — اما فقط وقتی ارزشمند است که به حقوق کاربران احترام بگذارد.
منبع:
Yahoo Tech – Which AI Protects Your Privacy the Best?
(گزارش کامل از Incogni، منتشر شده در مه ۲۰۲۵)
